BASICS: Soorten olijfolie

Er zijn verschillende soorten olijfolie op de markt, wat soms tot verwarring kan leiden. Misschien heb je je wel eens afgevraagd: "Wat betekent virgin olijfolie?" en "Is er een verschil tussen virgin (VOO) en extra vierge olijfolie (EVOO)?"

Ik richt mij als sommelier uitsluitend op EVOO, maar dat neemt niet weg dat er ook over de andere soorten iets te zeggen valt.

Soorten olijfolie volgens de regels

Olijfolie is een veelzijdig en gezond product, maar niet alle olijfolie is gelijk. De hoogste kwaliteit wordt toegekend aan extra vierge olijfolie (EVOO), omdat deze uitsluitend mechanisch wordt gewonnen en afkomstig is van de beste olijven.

Classificatie van olijfolie

De internationale regelgeving voor olijfolie is bedoeld om de kwaliteit en transparantie te waarborgen, waarbij factoren zoals o.a. zuurgraad en productiemethode worden gecontroleerd door geaccrediteerde laboratoria.

Extra vierge olijfolie (evoo): Extra vierge olijfolie wordt uitsluitend door mechanische methoden gewonnen en mag een maximale zuurgraad van 0,8% hebben. Een lagere zuurgraad duidt op gezondere olijven en een kwalitatief betere olie. Naast zuurgraad zijn andere kwaliteitsparameters zoals peroxiden, K232, K270, DeltaK en wasgehaltes belangrijk. In evoo mag geen enkel gekend smaak- of geurdefect voorkomen.

Vierge olijfolie: Vierge olijfolie heeft een iets hogere zuurgraad (tot 2%) en kan kleine smaak- of geurdefecten hebben (max 1). Het blijft echter een natuurlijk product zonder chemische bewerking.

Lampante olijfolie: Lampante olijfolie wordt gewonnen uit olijven van mindere kwaliteit en heeft een te hoge zuurgraad om direct geconsumeerd te worden. Historisch werd dit type olie gebruikt als lampolie. Lampante olijfolie moet geraffineerd worden voordat het geschikt is voor consumptie.

Geraffineerde olijfolie: Dit is olijfolie die afkomstig is van lampante olie en door chemische processen wordt gezuiverd. De smaak en geur zijn neutraal, maar veel gezonde eigenschappen gaan verloren.

Olijfolie (mengolie): Deze commerciële categorie bevat een mix van geraffineerde en vierge olijfolie. Dit type is vaak te vinden als “zachte” of “intense” olijfolie en wordt veel gebruikt bij het bakken en braden.

Pomace-olie: Pomace-olie wordt verkregen door het overgebleven olijvenpulp te behandelen met oplosmiddelen. Vervolgens wordt de olie geraffineerd en vermengd met vierge olijfolie om de smaak te verbeteren. Smaak- en geurneutraal, en wordt haast uitsluitend gebruikt in de horeca om te bakken.

Andere categorieën

Naast de basisclassificatie zijn er verschillende subtypen, afhankelijk van:

• De olijfsoort (Picual, Arbequina, Hojiblanca, etc.)

• De geografische herkomst (bergachtig, vlak land, etc.)

• Het oogstmoment (vroege oogst, late oogst)

• Het extractieproces (eerste koude persing, ongefilterd)

  
  

Let ook steeds op de vervaldatum. Hoewel olijfolie wel twee jaar bewaren, is het interessanter om de nieuwste oogst te kopen. Die wordt meestal niet in kalenderjaren uitgedrukt. Olijven worden geoogst en geperst in de herfst, waardoor ze vaak pas in het daaropvolgende kalenderjaar in de rekken belanden. De nieuwste oogst die vandaag verkrijgbaar is zal aangeduid staan als "2024-2025".

De wereld van olijfolie is fascinerend en complex. Blijf onderzoeken, proeven en ontdekken om jouw favoriete olie te vinden!