Bakken met olijfolie: Wat wel en wat beter niet?

Kan je met alle olijfolie bakken? Het is wellicht de vraag die mij het meest gesteld wordt... Dat, en mijn dochter die 5x per dag vraagt "wat eten we vandaag". Maar los van dat laatste:

Olijfolie is al eeuwenlang een hoeksteen van de mediterrane keuken, zowel koud als warm. Maar zodra de pan heet wordt, rijst de vraag: kun je eigenlijk wel bakken met olijfolie? Het antwoord is genuanceerd en voorwaardelijk. In deze blog duiken we in de feiten, fabels rond het bakken met olijfolie.

Wat is het veel bepalende "rookpunt" en waarom is het belangrijk? Het rookpunt is de temperatuur waarbij een olie begint te roken en af te breken. Dit is cruciaal, want zodra olie rookt:

• Begint het zijn smaak en voedingswaarde te verliezen

• Kunnen er schadelijke stoffen ontstaan

• Wordt het gerecht mogelijks bitter en onaangenaam

Verschillende types olijfolie geven verschillende rookpunten:

Type olijfolie	Gemiddeld rookpunt	Geschikt om te bakken?
Extra vierge olijfolie	160–190°C	Ja, kortstondig. Sommige blends verdragen hogere temperaturen tot 210°.
Gewone olijfolie	200–220°C	Ja, ook om kortstondig te frituren.
Geraffineerde olijfolie	Tot ruim 230°C	Ja, ook voor langdurig frituren

Kun je olijfolie gebruiken om te bakken, zo ja wanneer?

Ja, je kunt bakken met olijfolie, mits je rekening houdt met het type en de temperatuur:

• Extra vierge olijfolie: Perfect voor sautering van groenten, om eieren of vis op lage tot matige temperatuur te bakken. Ook ideaal om op het einde van een gerecht toe te voegen voor extra smaak. Sommige blends verdragen hogere temperaturen waardoor je er zelfs kan mee frituren.

• Gewone olijfolie: Geschikt voor hogere temperaturen, zoals vlees bakken, of roerbakken. Ook voor thuis-frituren, al zou ik er nu niet echt frieten gaan in bakken.

• Geraffineerde olijfolie (of pomace): kan op zeer hogere temperaturen of zelfs om langdurig te frituren. Al zal je thuis zelden situaties voorhebben waarin je dit soort olie nodig hebt. Eerder een grootkeuken-olie.

Het rookpunt van extra vierge olijfolie ligt meestal tussen 160°C en 190°C, maar dat kan variëren afhankelijk van:

Factoren die het rookpunt beïnvloeden:

• Olijfsoort (cultivar): Sommige olijven produceren olie met meer antioxidanten en lagere zuurgraad, wat het rookpunt iets kan verhogen.

• Versheid: Verse olie heeft doorgaans een hoger rookpunt dan oudere olie die geoxideerd is.

• Zuurgraad: Lagere zuurgraad = hoger rookpunt. Extra vierge olijfolie moet wettelijk onder de 0,8% vrije vetzuren zitten, maar sommige topkwaliteit oliën zitten zelfs onder de 0,3%. Dat staat steeds op het etiket af te lezen.

• Filteren: Gefilterde olie heeft vaak een iets hoger rookpunt dan ongefilterde olie, omdat onzuiverheden sneller verbranden.

  
  

Wanneer beter niet?

Gebruik geen random extra vierge olijfolie voor:

• Frituren of wokken op hoge temperatuur

• Langdurig bakken waarbij de olie lang heet blijft

  
  

Extra vierge olijfolie rijk is aan smaakstoffen en antioxidanten die bij hoge temperatuur zouden kunnen afbreken en bitter worden.

Tips voor veilig en smakelijk bakken

• Kies evoo-blends die geschikt zijn om te bakken.

• Gebruik een thermometer: Houd je pan onder de 180°C bij gebruik van extra vierge olijfolie.

• Meng oliën: Je kunt extra vierge olijfolie mengen met een neutrale olie (zoals zonnebloemolie) om het rookpunt te verhogen.

• Let op de geur: Als de olie begint te roken of ruiken, haal de pan van het vuur.

Conclusie:

Olijfolie is veelzijdig, gezond en smaakvol — ook in warme bereidingen. Maar zoals bij alles in de keuken, draait het om balans en techniek. Kies de juiste soort, pas je temperatuur aan, en je haalt het beste uit je olie.

Wil je weten welke olijfolie het beste past bij jouw favoriete gerecht? Laat het me weten, dan help ik je kiezen!

Uit ons assortiment zullen de CORATINA van BIOLEO en de PICUAL van ORO DEL DESIERTO het hoogste rookpunt hebben.

BIOLEO Coratina (bio)

Nu kopen

ORO DEL DESIERTO picual (ES) 250ml

Nu kopen